Paul Schnabel: Vroeger zat je kennis in je hersenen en je boeken, nu is dat de computer.

Zoals u misschien weet werk ik op een school voor voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs. Ik geef de vakken Nederlands, rekenen, wiskunde en Mens en Maatschappij.
Mens en Maatschappij?
Ja. Het leerstofdomein vervangt de losse vakken aardrijkskunde, geschiedenis, economie en maatschappijleer. Daarmee wordt een meer thematische aanpak mogelijk. Op het ogenblik behandel ik met mijn leerlingen het thema Je bestaan bedreigd. De leerlingen werken uit het boekje dat hoort bij de methode Gamma (Malmberg). Inmiddels zijn we klaar met de Tweede Wereldoorlog, hierna volgt Rampen en conflicten van nu.
Naast een aantal voordelen (die thematische aanpak sluit veel meer aan bij de echte wereld waarin ook niet alles in segmenten is verdeeld) heeft werken met een leerstofdomein ook enkele nadelen: vaak ontbreekt de chronologie en wordt een thema soms wel heel oppervlakkig behandeld.
Ook Paul Schnabel, voorzitter van het Platform Onderwijs 2032, pleit (in Trouw) voor een meer thematische benadering van de ‘zaakvakken.’ Schnabel: ‘De schoolvakken die we nu kennen zijn toevallig ooit vakken geworden. De betekenis van kennis is veranderd, feiten zijn minder belangrijk geworden. Schud jij de termijn van koning Willem III zo uit je mouw? (…) Tegenwoordig pak je je mobieltje erbij. Vroeger zat je kennis in je hersenen en je boeken, nu is dat de computer. Ik worstel zelf ook met de emotie om daarvan afscheid te nemen. Maar de afgelopen maanden is mijn visie wat dat betreft radicaal veranderd.’ Docenten aardrijkskunde en geschiedenis kunnen, volgens Schnabel, nieuwe lesinhoud ontwikkelen. ‘Neem het migratievraagstuk waar de wereld op dit moment mee worstelt. Dat kun je vanuit al die kanten – historisch, economisch, geografisch, maatschappelijk – aanvliegen. Docenten moeten in staat zijn om daar een interessant verhaal van te maken. Zulke thema’s bieden bovendien ruimte voor persoonlijke en maatschappelijke vragen: zou ik een vluchteling in huis nemen? Hoe zou ik opgevangen willen worden als asielzoeker? Dat vormende en maatschappelijke aspect moet een centralere plek krijgen in het onderwijs. Het brengt de stof voor leerlingen ook dichterbij.’
Die uitspraak: Vroeger zat je kennis in je hersenen en je boeken, nu is dat de computer. Meent Schnabel dat echt? Mensen zullen toch ook over kennis moeten beschikken, over tijdvakken en belangrijke jaartallen, moeten toch belangrijke gebeurtenissen in een bepaalde context kunnen plaatsen? Laten we alsjeblieft niet afscheid nemen van de kennis, de chronologie en de diepgang….